Prowadzenie działalności gospodarczej za granicą lub uzyskiwanie dochodów z pracy wykonywanej w innym kraju rodzi istotne pytanie: gdzie płacić podatki od dochodów zagranicznych? Wiele osób błędnie zakłada, że wystarczy opłacić należności w kraju, w którym dochody zostały uzyskane. Jednak w rzeczywistości kluczową rolę odgrywa rezydencja podatkowa, która określa obowiązki wobec polskiego systemu podatkowego. Dodatkowo, umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania mogą znacząco wpłynąć na sposób rozliczenia dochodów.
Rezydencja podatkowa – klucz do ustalenia miejsca rozliczeń
Podstawowym kryterium, które określa gdzie płacić podatki od dochodów zagranicznych, jest rezydencja podatkowa. To ona przesądza, czy dana osoba podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce, co oznacza konieczność rozliczania wszystkich dochodów, niezależnie od kraju ich uzyskania.
Rezydentem podatkowym w Polsce jest osoba, która spełnia co najmniej jeden z poniższych warunków:
- posiada ośrodek interesów życiowych w Polsce, czyli jej centrum interesów osobistych lub gospodarczych znajduje się w kraju,
- przebywa na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Centrum interesów osobistych obejmuje miejsce zamieszkania rodziny, powiązania społeczne i aktywność zawodową. Natomiast centrum interesów gospodarczych to źródła dochodu, prowadzenie działalności gospodarczej, posiadane inwestycje czy nieruchomości.
Jeżeli osoba nie spełnia żadnego z tych warunków, uznaje się ją za nierezydenta, co oznacza ograniczony obowiązek podatkowy – w Polsce rozlicza wyłącznie dochody uzyskane na terytorium kraju. W praktyce oznacza to, że np. Polak pracujący w Niemczech, który posiada rodzinę w Polsce, spłaca tu kredyt i spędza w kraju znaczną część roku, pozostaje polskim rezydentem podatkowym, mimo iż osiąga dochody zagraniczne.
Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania – jak działają i kiedy mają zastosowanie
Aby uniknąć sytuacji, w której podatnik jest zmuszony do płacenia podatku zarówno w kraju, w którym osiągnął dochód, jak i w kraju rezydencji, stosuje się umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Polska zawarła takie porozumienia z wieloma państwami, co pozwala na skorzystanie z jednej z dwóch metod:
- Metoda wyłączenia z progresją – dochód uzyskany za granicą jest zwolniony z podatku w Polsce, ale wpływa na wysokość stawki podatkowej stosowanej do dochodów uzyskanych w kraju.
- Metoda proporcjonalnego odliczenia – dochód zagraniczny podlega opodatkowaniu w Polsce, jednak od należnego podatku można odliczyć kwotę zapłaconą za granicą (do wysokości podatku należnego w Polsce od tego dochodu).
Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania mają kluczowe znaczenie dla osób, które np. pracują w innym kraju przez większą część roku, prowadzą działalność gospodarczą za granicą lub uzyskują dochody pasywne, jak dywidendy i odsetki. Warto pamiętać, że w niektórych przypadkach zmiany wprowadzane przez konwencję MLI mogą zmieniać dotychczasowe zasady rozliczeń, wymuszając przejście na metodę proporcjonalnego odliczenia zamiast korzystniejszej metody wyłączenia z progresją.
Kluczowe aspekty umów o unikaniu podwójnego opodatkowania:
- Polska ma podpisane umowy z większością krajów europejskich oraz wieloma państwami na innych kontynentach.
- Warto sprawdzić, która metoda ma zastosowanie do konkretnego kraju, gdyż wpływa to na wysokość podatku do zapłaty.
- W przypadku braku umowy stosuje się metodę proporcjonalnego odliczenia, co oznacza konieczność rozliczenia się z zagranicznych dochodów w Polsce.
Prawidłowe zastosowanie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania może znacząco obniżyć obciążenie podatkowe i uchronić przed niepotrzebnymi kosztami. Dlatego w przypadku uzyskiwania dochodów zagranicznych warto przeanalizować obowiązujące regulacje i sprawdzić, jaka metoda będzie miała zastosowanie.
Zyski przedsiębiorstw i ich opodatkowanie za granicą
Prowadzenie działalności gospodarczej za granicą lub uzyskiwanie dochodów z zagranicznych kontraktów oznacza konieczność ustalenia, gdzie płacić podatki od dochodów zagranicznych. W przypadku przedsiębiorców kluczową rolę odgrywa pojęcie zakładu – czyli stałej placówki, poprzez którą prowadzona jest działalność gospodarcza w innym kraju.
Zgodnie z międzynarodowymi zasadami podatkowymi, jeśli przedsiębiorstwo posiada zakład za granicą, to zyski, które można do niego przypisać, podlegają opodatkowaniu w państwie jego położenia. Zakładem może być np.:
- biuro,
- filia,
- warsztat,
- fabryka,
- kopalnia lub inne miejsce wydobycia surowców.
Jeżeli działalność gospodarcza jest prowadzona w innym kraju, ale bez zakładu, to całość dochodów podlega opodatkowaniu w kraju rezydencji podatkowej przedsiębiorcy, czyli np. w Polsce.
Jak wygląda rozliczenie przedsiębiorców?
Przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność w Polsce i za granicą, powinni stosować odpowiednią metodę unikania podwójnego opodatkowania zgodnie z obowiązującą umową międzynarodową:
- Metoda wyłączenia z progresją – jeśli umowa przewiduje tę metodę, dochody zagraniczne są zwolnione z podatku w Polsce, ale wpływają na wysokość podatku od dochodów krajowych.
- Metoda proporcjonalnego odliczenia – jeśli zagraniczne dochody nie są zwolnione, w Polsce należy je opodatkować, przy czym możliwe jest odliczenie podatku zapłaconego za granicą.
W przypadku przedsiębiorców, którzy rozliczają się podatkiem liniowym, dochody zagraniczne wpływają na wysokość podatku wyłącznie wtedy, gdy stosowana jest metoda proporcjonalnego odliczenia. Z kolei przedsiębiorcy rozliczający się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych muszą sumować dochody polskie i zagraniczne, a następnie obliczać podatek zgodnie ze stawką przewidzianą dla danej działalności.
Należy pamiętać, że w niektórych przypadkach konwencja MLI wprowadza obowiązek stosowania metody proporcjonalnego odliczenia, nawet jeśli wcześniej dochody zagraniczne były zwolnione z podatku w Polsce.
Certyfikat rezydencji – jak zabezpieczyć swoje interesy podatkowe
Certyfikat rezydencji podatkowej to dokument, który może mieć kluczowe znaczenie w przypadku uzyskiwania dochodów za granicą. Jego celem jest potwierdzenie, w którym kraju dana osoba lub firma ma swoją rezydencję podatkową i gdzie powinna płacić podatki od dochodów zagranicznych.
Posiadanie certyfikatu rezydencji jest szczególnie istotne dla:
- przedsiębiorców prowadzących działalność w kilku krajach,
- osób otrzymujących dywidendy, odsetki czy należności licencyjne z zagranicy,
- osób zatrudnionych przez zagranicznych pracodawców, którzy pobierają zaliczki na podatek dochodowy w swoim kraju.
Dlaczego warto mieć certyfikat rezydencji?
- Uniknięcie podwójnego opodatkowania – certyfikat rezydencji pozwala na zastosowanie odpowiednich przepisów wynikających z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.
- Niższa stawka podatku u źródła – w przypadku np. dywidend, odsetek czy należności licencyjnych zagraniczny płatnik może pobrać niższą stawkę podatku, jeśli zostanie mu przedstawiony polski certyfikat rezydencji.
- Ułatwienie rozliczeń podatkowych – w przypadku kontroli podatkowej certyfikat pozwala jednoznacznie określić miejsce rozliczeń podatkowych.
Aby uzyskać certyfikat rezydencji, należy złożyć wniosek do polskiego urzędu skarbowego na formularzu CFR-1. Dokument ten jest często wymagany przez zagraniczne instytucje finansowe oraz pracodawców do prawidłowego określenia obowiązków podatkowych.
Przykładowo, osoba pracująca w Niemczech, ale pozostająca polskim rezydentem podatkowym, może przedstawić niemieckiemu pracodawcy certyfikat rezydencji, aby uniknąć pobierania niemieckiego podatku u źródła. Analogicznie, polski przedsiębiorca prowadzący działalność w Holandii może przedstawić certyfikat, aby podlegać wyłącznie polskiemu systemowi podatkowemu.
Źródło:
https://www.podatki.gov.pl/pit/osoba-nieprowadzaca-dzialalnosci-gospodarczej/rozliczenie-osob-26-60/rozliczenie-dochodow-zagranicznych/
https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/00229
Uwaga: Informacje na stronie mają charakter wyłącznie informacyjny i nie zastąpią porady prawnej lub finansowej.
