Podatek wyrównawczy: Przewodnik po nadchodzących zmianach w prawie podatkowym

Projekt ustawy dotyczący wprowadzenia podatku wyrównawczego w Polsce zyskuje na znaczeniu w kontekście globalnych wysiłków mających na celu zapewnienie sprawiedliwego opodatkowania dochodów korporacyjnych na arenie międzynarodowej. Ustawa, będąca odpowiedzią na dyrektywę Rady (UE) z 2022 roku, ma na celu wdrożenie mechanizmów zapewniających, że duże grupy przedsiębiorstw, zarówno międzynarodowe, jak i krajowe, będą podlegać minimalnemu poziomowi opodatkowania. Wprowadzenie takiego podatku ma zmniejszyć praktyki optymalizacji podatkowej, które umożliwiają dużym korporacjom przenoszenie zysków do jurysdykcji o niskim opodatkowaniu.

Czym jest podatek wyrównawczy i dlaczego jest wprowadzany?

Podatek wyrównawczy to nowa forma opodatkowania, która ma na celu zabezpieczenie minimalnego poziomu opodatkowania dochodów generowanych przez jednostki składowe dużych grup przedsiębiorstw działających międzynarodowo. Jego wprowadzenie wynika z inicjatyw globalnych, takich jak projekt OECD znanego jako BEPS 2.0, który ma przeciwdziałać erozji podstawy opodatkowania i przenoszeniu zysków. Podatek wyrównawczy stanowi odpowiedź na wyzwania związane z globalizacją gospodarczą i cyfryzacją, które umożliwiły przedsiębiorstwom wykorzystywanie różnic w systemach podatkowych różnych krajów do minimalizowania obciążeń podatkowych.

Podatek wyrównawczy będzie miał kilka kluczowych komponentów:

• Globalny podatek wyrównawczy, który ma zastosowanie do całkowitych dochodów grupy, jeżeli jej efektywna stawka podatkowa jest niższa niż ustalony próg.
• Krajowy podatek wyrównawczy, który stosuje się do dochodów generowanych w poszczególnych krajach, zależnie od lokalnych regulacji.
• Podatek wyrównawczy od niedostatecznie opodatkowanych zysków, który ma na celu dodatkowe opodatkowanie dochodów, które nie zostały odpowiednio opodatkowane na poziomie krajowym lub globalnym.

Celem tych zmian jest zapewnienie, że wszystkie przedsiębiorstwa płacą sprawiedliwą część podatków, niezależnie od skomplikowanych struktur korporacyjnych czy strategii alokacji zysków.

Kto będzie objęty nowym podatkiem wyrównawczym?

Podatek wyrównawczy będzie miał szeroki zasięg, obejmując duże grupy międzynarodowe oraz krajowe, które osiągają skonsolidowane roczne przychody przekraczające 750 milionów euro. To kryterium obejmuje zarówno firmy z siedzibą w Polsce, jak i te działające globalnie, które mają jednostki zależne lub składowe na terenie kraju.

Osoby i podmioty zobowiązane do zapłaty podatku wyrównawczego:

• Jednostka dominująca najwyższego szczebla grupy międzynarodowej z siedzibą w Polsce, odpowiedzialna za konsolidację dochodów i zapłatę podatku na poziomie globalnym.
• Jednostki zależne, które mogą być zobowiązane do zapłaty podatku wyrównawczego, jeżeli działają w jurysdykcjach, w których lokalne przepisy o podatku wyrównawczym znajdą zastosowanie.
• Specyficzne przypadki, takie jak połączone lub podzielone grupy, gdzie przepisy o podatku wyrównawczym mogą mieć zastosowanie do każdej grupy powstałej w wyniku reorganizacji korporacyjnej.

Zastosowanie tego podatku ma na celu eliminację luk podatkowych, które umożliwiają międzynarodowym korporacjom unikanie płacenia podatków przez wykorzystanie różnic w przepisach krajowych.

Jakie są główne założenia projektu ustawy o podatku wyrównawczym?

Projekt ustawy o podatku wyrównawczym ma kilka kluczowych celów i założeń, które zmierzają do wdrożenia przepisów Unii Europejskiej oraz rekomendacji OECD dotyczących minimalnego poziomu opodatkowania międzynarodowych grup przedsiębiorstw. Główne założenia tego projektu obejmują:

1. Ustanowienie minimalnej stawki opodatkowania: Projekt zakłada, że grupy przedsiębiorstw, zarówno międzynarodowe, jak i krajowe, będą opodatkowane co najmniej na poziomie minimalnym ustalonym przez przepisy. Jest to odpowiedź na problem tzw. „race to the bottom”, gdzie kraje konkurują ze sobą oferując coraz niższe stawki podatkowe, aby przyciągnąć przedsiębiorstwa.
2. Zapewnienie sprawiedliwości podatkowej: Przez zminimalizowanie różnic w opodatkowaniu między różnymi jurysdykcjami, projekt ma na celu zapewnienie, że przedsiębiorstwa płacą odpowiednią część podatków tam, gdzie faktycznie generują wartość.
3. Implementacja mechanizmów kontrolnych: Ustawa wprowadza systemy sprawozdawczości i kontrolne, które mają na celu monitorowanie i egzekwowanie nowych regulacji podatkowych. To obejmuje obowiązek raportowania przez przedsiębiorstwa ich globalnych i krajowych zobowiązań podatkowych w sposób transparentny.

Założenia te są zgodne z globalnym trendem przeciwdziałania agresywnej optymalizacji podatkowej i mają za zadanie zwiększyć transparentność finansową korporacji działających na skalę międzynarodową.

Praktyczne implikacje podatku wyrównawczego dla przedsiębiorstw

Wprowadzenie podatku wyrównawczego niesie za sobą szereg konsekwencji dla działalności przedsiębiorstw, które będą musiały dostosować swoje strategie podatkowe i operacyjne do nowych wymogów. Oto główne praktyczne implikacje tego podatku:

• Konieczność przeprowadzenia zaawansowanych analiz finansowych: Przedsiębiorstwa będą musiały dokładnie analizować swoje globalne i krajowe dochody, aby ustalić, czy przekraczają one próg przychodów skłaniający do zapłaty podatku wyrównawczego. To może wymagać zatrudnienia dodatkowych specjalistów ds. podatków lub korzystania z zewnętrznych usług doradczych.
• Dostosowanie struktur korporacyjnych: Niektóre firmy mogą zdecydować się na restrukturyzację swoich operacji międzynarodowych w odpowiedzi na nowe przepisy. Może to obejmować zmiany w lokalizacji niektórych jednostek składowych lub przeprojektowanie transakcji między spółkami zależnymi.
• Zwiększenie obciążeń sprawozdawczych: Nowe przepisy wprowadzają obowiązek składania szczegółowych sprawozdań dotyczących podatku wyrównawczego, co zwiększa biurokrację i wymaga lepszej organizacji danych finansowych.
• Wpływ na przepływy finansowe: Zapłata podatku wyrównawczego może wpłynąć na przepływy finansowe przedsiębiorstw, szczególnie tych, które wcześniej korzystały z optymalizacji podatkowej, aby zmniejszać swoje zobowiązania podatkowe. Firmy muszą być przygotowane na potencjalne zwiększenie kosztów podatkowych.

Zrozumienie i stosowanie się do nowych regulacji będzie kluczowe dla utrzymania zgodności z prawem oraz optymalizacji obciążeń podatkowych w nowym środowisku regulacyjnym. Zarządzanie tymi zmianami będzie wymagało strategicznego podejścia i może okazać się kluczowym czynnikiem wpływającym na przyszłą rentowność i operacje przedsiębiorstw działających na arenie międzynarodowej.

Uwaga: Informacje na stronie mają charakter wyłącznie informacyjny i nie zastąpią porady prawnej lub finansowej.